Các Kiểu Mối Quan Hệ Tình Ái Thời Hiện Đại6 phút đọc

Khoa học xã hội chia các mối quan hệ tình ái thành hai nhóm lớn: Monogamy vs Non-monogamy

Monogamy

1vs1 & only.
Có sự phân biệt rạch ròi giữa bạn bè vs người yêu, vợ/chồng vs bồ. Do vậy, muốn đến với người khác thì phải chia tay/ly dị. Đây là một kiểu mối quan hệ phổ biến ở phương Tây hàng nghìn năm do được quy định trong Kinh Thánh Cơ Đốc Giáo và du nhập đến phương Đông khoảng hơn trăm năm nay.

Trước đó ở các nước phương Đông, polygamy phổ biến hơn khi một người đàn ông có thể lấy nhiều vợ, những gia đình một vợ một chồng thường là gia đình nghèo. Vua Bảo Đại là một trong những người ủng hộ monagamy. Chế độ này được xem là tốt cho sự phát triển của trẻ em cũng như tốt cho cai trị nên đó là lý do nó phổ biến và được quy định trong luật pháp của đa số các quốc gia.

Tuy nhiên nó có thực sự đúng với bản năng của con người? 

---

Non-monogamy

Đây là một khái niệm bao trùm, bên trong có nhiều khái niệm con, trong số đó có hai khái niệm nổi bật là polygamy và polyamory.

Polygamy chỉ hôn nhân mà trong đó một người đàn ông có thể lấy nhiều vợ (polygyny) hoặc một người phụ nữ có thể lấy nhiều chồng (polyandry). Tuy nhiên, đến bây giờ pháp luật của đa số các quốc gia đều quy định trong chế độ một vợ một chồng. Từ đó sinh ra một câu hỏi rằng:

Liệu một người có thể đăng kí kết hôn hợp pháp với nhiều người, mỗi người ở mỗi quốc gia không?

Polyamory là một khái niệm mới, xuất hiện lần đầu năm 1990, chính thức được thêm vào từ điển Oxford năm 2006: 

“Polyamory is the practice of, or desire for, intimate relationships with more than one partner, with the CONSENT of all partners involved” – là một thực hành hoặc một khát khao cho việc có các mối quan hệ thân mật với nhiều hơn một người với sự ĐỒNG THUẬN của tất cả các cá nhân liên quan.”

Polyamory không nhấn mạnh vào hôn nhân và cũng không nhấn mạnh vào giới tính như polygamy. Trong polyamory còn có solo poly để chỉ những người đề cao sự độc thân.

Khoa học thì thường sử dụng tiếng Hy Lạp và Latin. Các từ phía trên là từ ghép Hy Lạp-Latin. Ngoài ra, trong tiếng Anh có một số từ như open relationship, one night stand, friends with benefits, fuck buddy, group sex, triads/quads, swinging (partner swapping), primary/secondary. Trong tiếng Việt cũng có vài từ có nghĩa tương đồng như một vợ một chồng, đa thê, đa ái, mối quan hệ mở, tình một đêm, bạn tình, bạn chịch. Sự khác biệt về ngôn ngữ dẫn đến nghĩa các từ sẽ không hoàn toàn khớp nhau giữa Hy Lạp – Latin – Anh – Việt.

Open relationship

Có thể coi là tương tự với polyamory nhưng nhiều người không đồng tình như vậy khi cho rằng open relationship có một mối quan hệ sơ cấp (primary relationship) ví dụ như hai người gọi nhau là người yêu còn những người khác chỉ gọi là bạn tình, các mối quan hệ bạn tình ấy gọi là mối quan hệ thứ cấp (secondary relationship).

Friends with Benefits

Ở đây nhấn mạnh vào lợi ích vượt trên mức bạn bè thông thường, đó là những tương tác xác thịt một cách thân mật. Theo một khái niệm cũ nay ít được sử dụng: xxx, thân mật được chia thành ba mức độ: ôm – hôn – chịch tương ứng với ba chữ x. Một từ thô tục và cụ thể hơn friends with benefits là fuck buddy: buddy là bạn, fuck là lợi ích thặng dư.

One night stand

Khó có thể gọi đây là mối quan hệ (relationship) khi nó quá chóng vánh. Hai người bước vô rồi biến mất khỏi cuộc đời nhau quá nhanh, nhiều khi đến mức bộ não chưa kịp ghi nhớ. Nếu sau đêm hôm đó, hai người tiếp tục chủ động gặp lại nhau thì không được gọi là one night stand nữa, có thể gọi là one night still?.

---

Nhiều người đọc mấy cái này sẽ thốt lên rằng: “Sao đẻ ra nhiều khái niệm dữ vậy?”

• Thứ nhất, việc cùng hiểu những khái niệm sẽ giúp bạn giải quyết khá nhiều các tranh cãi không đáng có.
• Thứ hai, việc hiểu khái niệm sẽ giúp bạn xoa dịu sự lo lắng, bối rối về vấn đề đạo đức đồng thời giúp bạn có một tư duy phản biện rằng: Liệu đâu mới là việc đúng nên làm?
• Thứ ba, việc chia nhỏ khái niệm khiến bạn thấy mình không bị lạc lõng mà có nơi để thuộc về, bạn đã có “manh mối” để tìm thấy những người giống mình.

Đừng chọn monogamy vì bạn phải như thế, hãy chọn monogamy vì bạn muốn như vậy và thuộc về nó.